యూపీఐ (యూనిఫైడ్ పేమెంట్స్ ఇంటర్ఫేస్) వినియోగం భారత్లో విపరీతంగా పెరుగుతోంది. రోజువారీ జీవితంలో ప్రతి ఒక్కరూ తమ ఫోన్ల ద్వారా చిన్నా, పెద్దా అన్న తేడా లేకుండా యూపీఐ చెల్లింపులు చేస్తున్నారు. నిత్యావసర వస్తువుల కొనుగోలు నుంచి మొదలుకొని భారీ లావాదేవీలు వరకూ, ప్రతి రంగంలోనూ యూపీఐ ప్రధాన చెల్లింపు మార్గంగా మారింది. ఈ నేపథ్యంలో, నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (ఎన్పీసీఐ) కొత్త నిబంధనను ప్రకటించింది, ఇది ఫిబ్రవరి 1, 2024 నుండి అమలులోకి రానుంది.
యూపీఐ ట్రాన్సాక్షన్ ఐడీపై కొత్త మార్గదర్శకాలు
యూపీఐ ద్వారా చేసే ప్రతి లావాదేవీకి ప్రత్యేకమైన యూపీఐ ట్రాన్సాక్షన్ ఐడీ (UPI Transaction ID) రూపొందించబడుతుంది. ఇది సాధారణంగా ఇంగ్లీష్ అక్షరాలు (Alphabets) మరియు అంకెలు (Numbers) కలిపి రూపొందించబడుతుంది. కొన్ని సందర్భాల్లో, ప్రత్యేక అక్షరాలు (Special Characters) కూడా యూపీఐ ట్రాన్సాక్షన్ ఐడీలలో కనిపిస్తున్నాయి. అయితే, ఇప్పుడు ఈ విధానం మారబోతోంది.
జనవరి 9, 2024న ఎన్పీసీఐ కొత్త మార్గదర్శకాలను జారీ చేసింది. ఈ మేరకు, ఫిబ్రవరి 1 నుంచి యూపీఐ ట్రాన్సాక్షన్ ఐడీలో ప్రత్యేక అక్షరాలు (Special Characters) ఉండకూడదు అని స్పష్టంగా వెల్లడించింది. అక్షరాలు (Alphabets) మరియు అంకెలు (Numbers) మాత్రమే అనుమతించబడతాయి. ఇది యూపీఐ వ్యవస్థను మరింత సమర్థవంతంగా, సురక్షితంగా మార్చేందుకు తీసుకున్న నిర్ణయం అని ఎన్పీసీఐ స్పష్టం చేసింది.
కొత్త మార్పు ఎందుకు?
ఈ మార్పులు యూపీఐ లావాదేవీల ప్రక్రియను సరళతరం చేయడమే లక్ష్యంగా ఉంచుకుని చేపట్టబడ్డాయి. స్పెషల్ క్యారెక్టర్ల వలన ట్రాన్సాక్షన్ ఐడీని గుర్తించడం, ధృవీకరించడం కష్టతరం కావడంతో పాటు, సాంకేతిక సమస్యలు తలెత్తే అవకాశం ఉంది. అందువల్ల, భవిష్యత్తులో సమస్యలు లేకుండా ఉండటానికి ఈ మార్పును తీసుకొచ్చినట్టు ఎన్పీసీఐ పేర్కొంది.
యూపీఐ లావాదేవీల పెరుగుదల
యూపీఐ వ్యవస్థ దేశవ్యాప్తంగా విస్తృతంగా ఆమోదించబడటంతో, ప్రతి నెలా లావాదేవీల సంఖ్య విపరీతంగా పెరుగుతోంది. గత డిసెంబరు 2023లో దేశవ్యాప్తంగా 16.73 బిలియన్ యూపీఐ లావాదేవీలు జరిగాయి. ఒక బిలియన్ అంటే 100 కోట్లు. అంటే, మొత్తం 1,673 కోట్ల లావాదేవీలు నిర్వహించబడ్డాయి.
డిసెంబరు 2023లో రూ. 23.25 లక్షల కోట్లు విలువైన యూపీఐ లావాదేవీలు జరిగాయి. నవంబరు 2023తో పోలిస్తే డిసెంబరులో 8 శాతం పెరుగుదల నమోదైంది. యూపీఐ వ్యవస్థ భారత ఆర్థిక వ్యవస్థకు మెరుగైన డిజిటల్ చెల్లింపు మౌలిక సదుపాయాన్ని అందిస్తోంది. ప్రభుత్వ ప్రోత్సాహంతో, రాబోయే రోజుల్లో యూపీఐ మరింత విస్తృత స్థాయిలో ఉపయోగించబడే అవకాశం ఉంది.
నూతన ఫీచర్లు: భవిష్యత్తులో వాయిస్ ఆధారిత యూపీఐ చెల్లింపులు, ఇంటర్నేషనల్ యూపీఐ లావాదేవీలు వంటి కొత్త ఫీచర్లు కూడా ప్రవేశపెట్టే అవకాశముంది. ఆర్టిఫిషియల్ ఇంటెలిజెన్స్ (AI) ఆధారంగా సైబర్ భద్రతా మెరుగుదల వచ్చే సూచనలు ఉన్నాయి. బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థతో మరింత సమీకరణ ద్వారా, రిటైల్ మరియు వ్యాపార వినియోగదారులకు మరింత మెరుగైన అనుభవాన్ని అందించనుంది.
యూపీఐ వ్యవస్థలో జరుగుతున్న మార్పులు భారతదేశ డిజిటల్ చెల్లింపు వ్యవస్థను మరింత స్థిరంగా, సురక్షితంగా, వేగంగా మార్చేందుకు దోహదపడతాయి. కొత్త నిబంధనలు యూపీఐ లావాదేవీలకు మరింత స్పష్టతను తీసుకువస్తాయి. కాబట్టి, ఫిబ్రవరి 1, 2024 నుంచి యూపీఐ ట్రాన్సాక్షన్ ఐడీ ప్రత్యేక అక్షరాలు లేకుండా ఆల్ఫా-న్యూమెరిక్ ఫార్మాట్లోనే ఉండాలని ప్రతి యూపీఐ వినియోగదారుడు గుర్తుంచుకోవాలి.
ఇదే విధంగా యూపీఐ సౌలభ్యాన్ని ఉపయోగించుకుంటూ, డిజిటల్ చెల్లింపులను మరింత విస్తృతంగా స్వీకరించడం ద్వారా దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో భాగస్వాములం కావాలి!