నేటి సమాజంలో నకిలీ నోట్ల ఉత్పత్తి, చెలామణి భారత దేశం కోసం తీవ్ర ఆందోళనకరమైన సమస్యగా మారింది. ప్రధానంగా రూ.500 మరియు రూ.2,000 నోట్లలో నకిలీ రూపాలు భారీగా పెరిగాయి. 2018-19 నుండి 2023-24 వరకు నకిలీ రూ.500 నోట్ల సంఖ్య 317 శాతం పెరిగింది, అది 2.1 కోట్ల నుండి 9.1 కోట్లకు చేరింది. అదే విధంగా, 2020-21 నుండి 2023-24 వరకు రూ.2,000 నోట్ల సంఖ్య మూడు రెట్లు పెరిగింది.
ఆర్థిక మంత్రిత్వ శాఖ ఆధారంగా, 2021-22 ఆర్థిక సంవత్సరంలో నకిలీ రూ.500 నోట్ల ఉత్పత్తి అత్యధికంగా పెరిగింది. ఈ సమయంలో నకిలీ నోట్ల ఉత్పత్తి 102 శాతంగా పెరిగింది, ఇది ప్రధానంగా అక్రమ మార్కెట్లలో నకిలీ కరెన్సీ చలామణి పెరుగుతుండడాన్ని సూచిస్తుంది. ఇది దేశ భద్రతకు ముప్పు రేపటమే కాకుండా, ఆర్థిక వ్యవస్థను కూడా మరింత దిగజార్చే ప్రమాదాన్ని కలిగిస్తుంది.
ఇలాంటి పరిణామాల నుండి నివారించేందుకు, రిజర్వ్ బ్యాంకు ఆఫ్ ఇండియా (RBI) కొత్త నోట్లను మరింత కఠినమైన సెక్యూరిటీ ఫీచర్లతో ప్రింట్ చేస్తోంది. ప్రతి నోటు మీద ప్రత్యేకమైన సెక్యూరిటీ థ్రెడ్, గాంధీ చిత్రం, వాటర్ మార్క్, మైక్రో టెక్స్ట్ తదితర ప్రత్యేక లక్షణాలను కలిగి ఉండేలా ఈ నోట్లను రూపొందిస్తున్నారు. ఇవి నకిలీ నోట్లను గుర్తించడం, వాటిని అరికట్టడం సాధ్యమయ్యేలా ఉంటాయి.
నకిలీ నోట్లను గుర్తించడం కష్టమే కాదు, అవి మార్కెట్‌లో ప్రవేశించడం వల్ల అనేక అనర్థాలు కలుగుతాయి. ఈ సమస్యను ఎదుర్కొనేందుకు ప్రభుత్వాలు అనేక చర్యలు చేపడుతున్నప్పటికీ, మరింత కఠినమైన చర్యలు అవసరం. ప్రజలలో అవగాహన పెరిగి, పర్యవేక్షణ మార్గాలు మరింత బలపడటం ద్వారా మాత్రమే ఈ సమస్యను సత్వరంగా పరిష్కరించగలుగుతాం.
నకిలీ కరెన్సీ ఉత్పత్తి దేశంలో ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తోంది. ఈ సమస్యను నివారించేందుకు సమగ్ర చర్యలు తీసుకోవడం అనివార్యంగా మారింది.
