భారత ప్రభుత్వం గ్రామీణ ఉపాధి కల్పన రంగంలో చారిత్రాత్మక మార్పులకు శ్రీకారం చుట్టింది. రెండు దశాబ్దాల క్రితం ప్రారంభమైన ‘మహాత్మా గాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ చట్టం’ (MGNREGA) స్థానంలో సరికొత్త ‘వికసిత్ భారత్ – గ్యారెంటీ ఫర్ రోజ్గార్ అండ్ ఆజీవిక మిషన్ (గ్రామీణ్)’ లేదా జీ-రామ్-జీ (G-RAM-G) బిల్లు-2025ను తీసుకువచ్చింది.
ఈ కీలక బిల్లుకు గురువారం లోక్సభ ఆమోదం తెలిపింది. కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి శాఖ మంత్రి శివరాజ్ సింగ్ చౌహాన్ ఈ బిల్లును ప్రవేశపెట్టగా, సుదీర్ఘ చర్చ అనంతరం సభ దీనిని ఆమోదించింది. వికసిత్ భారత్-2047 లక్ష్యాలకు అనుగుణంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరచడం మరియు ఉపాధి అవకాశాలను పెంపొందించడం ఈ బిల్లు ప్రధాన ఉద్దేశ్యం.
జీ-రామ్-జీ (G-RAM-G) బిల్లులోని ముఖ్యాంశాలు:
-
పనిదినాల పెంపు: ప్రస్తుతమున్న 100 పనిదినాల పరిమితిని 125 రోజులకు పెంచారు. దీనివల్ల గ్రామీణ కుటుంబాల ఆదాయం పెరగడమే కాకుండా ఆర్థిక భద్రత కూడా చేకూరుతుంది.
-
వ్యవసాయ సీజన్ విరామం: సాగు పనులు ముమ్మరంగా సాగే విత్తే కాలం మరియు కోత కాలంలో ఉపాధి హామీ పనులకు 60 రోజుల పాటు విరామం ప్రకటించే అవకాశం ఉంటుంది. దీనివల్ల రైతులకు కూలీల కొరత కలగకుండా చర్యలు తీసుకున్నారు.
-
ఆధునిక సాంకేతికత: పనుల పర్యవేక్షణలో బయోమెట్రిక్ హాజరు, ఏఐ (AI) ఆధారిత అవినీతి గుర్తింపు వ్యవస్థ, జీపీఎస్ ట్రాకింగ్ వంటి అధునాతన సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఉపయోగించనున్నారు.
-
స్థిరమైన ఆస్తుల కల్పన: కేవలం కూలి పనులు మాత్రమే కాకుండా.. జల సంరక్షణ, రహదారుల నిర్మాణం, గిడ్డంగుల వంటి శాశ్వత గ్రామీణ మౌలిక వసతుల కల్పనకు ఈ బిల్లులో ప్రాధాన్యతనిచ్చారు.
నిధుల కేటాయింపు మరియు అమలు విధానం:
ఈ నూతన బిల్లు ప్రకారం నిధుల కేటాయింపు పద్ధతిలో కీలక మార్పులు చోటుచేసుకున్నాయి. ఇప్పటివరకు ఉపాధి హామీ వేతనాల భారాన్ని పూర్తిగా కేంద్ర ప్రభుత్వమే భరించేది. అయితే, కొత్త నిబంధనల ప్రకారం ఇది **’కేంద్ర ప్రాయోజిత పథకం’**గా మారుతుంది. దీని ప్రకారం:
-
సాధారణ రాష్ట్రాల్లో కేంద్రం 60%, రాష్ట్రాలు 40% నిధులు భరించాలి.
-
ఈశాన్య రాష్ట్రాలు మరియు హిమాలయ రాష్ట్రాలకు కేంద్రం 90%, రాష్ట్రాలు 10% భరిస్తాయి.
-
అసెంబ్లీ లేని కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు నిధులు పూర్తిగా కేంద్రమే సమకూరుస్తుంది.
పారదర్శకత కోసం ‘వికసిత్ భారత్ నేషనల్ రూరల్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్ స్టాక్’ ద్వారా అన్ని పనులను డిజిటలైజ్ చేస్తారు. గ్రామ పంచాయతీ స్థాయిలోనే పనుల ప్రణాళికను రూపొందించి, కేంద్ర ప్రణాళికలతో అనుసంధానిస్తారు.
ఈ చట్టం ద్వారా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో కేవలం ఉపాధి మాత్రమే కాకుండా, నాణ్యమైన మౌలిక సదుపాయాల కల్పన సాధ్యమవుతుందని ప్రభుత్వం భావిస్తోంది. డిజిటల్ గవర్నెన్స్ మరియు పక్కా ప్రణాళికలతో నిధుల దుర్వినియోగాన్ని అరికట్టవచ్చని, తద్వారా పల్లెలు ఆర్థికంగా స్వయం సమృద్ధి సాధిస్తాయని ఆశిస్తున్నారు. ఉపాధి హామీ పథకంలో వస్తున్న ఈ విప్లవాత్మక మార్పులు గ్రామీణ జీవన ప్రమాణాలను మార్చడమే కాకుండా, దేశాభివృద్ధిలో గ్రామాలను భాగస్వామ్యం చేస్తాయని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.
దేశవ్యాప్తంగా గ్రామీణ ఉపాధి పొందుతున్న కోట్లాది మంది కూలీలకు ఈ కొత్త చట్టం వల్ల మెరుగైన ఉపాధి లభిస్తుంది. గ్రామాల్లో మౌలిక వసతులు మెరుగుపడటం వల్ల స్థానిక ఆర్థిక వ్యవస్థలు బలోపేతం అవుతాయి. పారదర్శకమైన డిజిటల్ వ్యవస్థ ద్వారా అర్హులైన ప్రతి ఒక్కరికీ సకాలంలో వేతనాలు అందేలా ప్రభుత్వం నిరంతరం పర్యవేక్షిస్తుంది.
అయితే ఇదిలావుంటే, మరోవైపు ఈ పథకానికి పేరు మార్చడంపై కాంగ్రెస్ సహా పలు ప్రతిపక్ష పార్టీలు నిరసన వ్యక్తం చేస్తుండటం గమనార్హం. ఈ క్రమంలోనే నేడు ఎన్డీయే ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన బిల్లును అడ్డుకుంనేందుకు తీవ్రంగా ప్రయత్నించింది. ఇక సభలో ఆమోదం తర్వాత విపక్ష పార్టీల ఎంపీలు దీనికి సంబంధించిన ప్రతులను చించివేశారు.
