నేటి భారతదేశంలో రూ.500 నోటు అతిపెద్ద నోటుగా ఉండగా, ఒకప్పుడు దేశంలో రూ.10,000 నోటు చెలామణిలో ఉండేది. స్వాతంత్య్రానికి ముందే, 1938లో, బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ఈ నోటును ఆవిష్కరించింది. ఇది భారతదేశ చరిత్రలోనే అత్యంత పెద్ద నోటు. అయితే, దేశం విభిన్న సామాజిక, ఆర్థిక పరిస్థితుల కారణంగా ఇది మరిన్ని మలుపులు తిరిగింది.
రూ.10,000 నోటు ప్రయోజనం
ఈ నోటును ప్రధానంగా వ్యాపారులు, వ్యాపారవేత్తల కోసం తీసుకువచ్చారు. పెద్దమొత్తంలో లావాదేవీలు నిర్వహించేందుకు వీలుగా రూపొందించారు. ఆసక్తికరంగా, ఇది అత్తానీ, చౌవన్నీ వంటి చిన్న నాణేలు పరిచయానికి ముందే ప్రవేశపెట్టారు.
చరిత్రలో కీలక మలుపు
ఈ నోటు 1946లో తొలిసారిగా రద్దు చేయబడింది. రెండో ప్రపంచ యుద్ధం నేపథ్యంలో దేశంలో హోర్డింగ్, బ్లాక్ మార్కెటింగ్ పెరుగడంతో బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ఈ నిర్ణయం తీసుకుంది. ఆ తర్వాత, 1954లో నోటు తిరిగి ప్రవేశపెట్టినా, ఆర్థిక సమస్యలు అదుపు చేయలేక 1978లో దాన్ని పూర్తిగా చెలామణి నుండి తొలగించారు.
పెద్ద నోట్లపై ప్రభుత్వం అప్రమత్తత
బ్లాక్ మార్కెటింగ్ మరియు హోర్డింగ్‌ను అరికట్టేందుకు పెద్ద నోట్ల వినియోగాన్ని నియంత్రించాలనే ఉద్దేశంతో ప్రభుత్వం ఈ నిర్ణయాలు తీసుకుంది. 2016లో డీమోనిటైజేషన్ సమయంలో కూడా పెద్ద నోట్లపైనే ఎక్కువ శ్రద్ధ పెట్టడం దీనికి తాజా ఉదాహరణ.
ప్రపంచ పరిస్థితులు
అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు పెద్ద నోట్ల చలామణికి దూరంగా ఉంటున్నాయి. ఇది బ్లాక్ మార్కెట్ సమస్యలకు దోహదం చేస్తుందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. భారతదేశంలో ప్రస్తుతం రూ.500 నోటు అత్యధిక విలువ కలిగిన నోటుగా ఉంది.
సాధారణ ప్రజలు పెద్ద నోట్లను వాడే అవకాశం తక్కువ. అయితే, వ్యాపార అవసరాలకు పెద్ద నోట్ల చరిత్ర ఇక్కడి ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఆసక్తికర అధ్యాయం.
