తెలుగు ప్రజలకు ఉగాది ఒక పవిత్రమైన పండుగ, ఇది ప్రతీ ఏడాది చైత్ర శుద్ధ పాడ్యమి రోజున వస్తుంది. ఉగాది అంటే “యుగాది” నుండి పుట్టిన పదం, దీని అర్థం “యుగానికి ఆరంభం” అని ఉంటుంది. పురాణాల ప్రకారం, సృష్టికర్త బ్రహ్మ ఈ రోజున సృష్టిని ప్రారంభించాడని చెబుతారు. చారిత్రకంగా, శాలివాహన చక్రవర్తి తన రాజ్యాభిషేకాన్ని కూడా ఈ రోజున నిర్వహించినట్లు వాదనలు ఉన్నాయి. ఈ పండుగ ప్రారంభం కేవలం కాలగణనకే పరిమితం కాకుండా, భవిష్యత్తులో ఎదురయ్యే సంఘటనల గురించి తెలుసుకునేందుకు పంచాంగ శ్రవణం చేయడం అనాదిగా వస్తున్న పరంపరగా నిలిచింది.
ఉగాది వెనుక పురాణ గాథలు
ఉగాది పండుగకు పలు పురాణ గాథలు జతపడి ఉన్నాయి. మత్స్యావతారాన్ని ధరించిన విష్ణువు, సోమకాసురుడి నుండి వేదాలను రక్షించి బ్రహ్మదేవునికి అప్పగించిన రోజుగా ఈ పండుగను భావిస్తారు. ఇదే సమయంలో, వసంత ఋతువు ప్రారంభమై ప్రకృతి తులసి పూతలతో కళకళలాడుతుంది. చెట్లు కొత్త ఆకులు తొడిగుకుని, మామిడి చెట్లు పూతలతో, వేప చెట్లు ప్రత్యేక సుగంధంతో వాతావరణాన్ని సంతోషభరితం చేస్తాయి. ఉగాది ప్రత్యేకతను తెలియజేసే మరో అంశం ఉగాది పచ్చడి. ఇది షడ్రసాలను కలిగి ఉండడం ద్వారా మన జీవితంలోని వివిధ అనుభవాలను ప్రతిబింబిస్తుంది. తీపి, చేదు, పులుపు, వగరు, ఉప్పు, కారం కలయిక మన జీవితంలోని సుఖదుఃఖాలను గుర్తు చేస్తుంది.
ఉగాది సంబరాలు, ఆచారాలు
ఉగాది రోజున తెలుగువారు సంప్రదాయ దుస్తులు ధరించి, ఆలయాలను సందర్శించి ప్రత్యేక పూజలు చేస్తారు. ఇంటిని మామిడి తోరణాలతో అలంకరించడం, రంగవల్లులు వేయడం ఆనవాయితీ. భవిష్యత్ గురించి ఆశావహ దృష్టితో ముందుకు సాగేందుకు ఈ పండుగ ప్రేరణనిస్తుంది. ఈ సందర్భంగా కవితల పోటీలు, సంగీత కచేరీలు, సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు నిర్వహించడం ఆనవాయితీగా ఉంది. మరాఠీలు “గుడిపడ్వా”, తమిళులు “పుత్తాండు”, మలయాళీలు “విషు”, బెంగాలీలు “పోయ్ లా బైశాఖ్”గా ఈ పండుగను జరుపుకోవడం విశేషం. ఉగాది తెలుగు సంప్రదాయాలకు అద్దం పట్టే ప్రత్యేక ఉత్సవం.
