షెడ్యూల్డ్ ప్రాంతాలకు పంచాయతీల విస్తరణ చట్టం (PESA Act – 1996) అమలులోకి వచ్చి 29 ఏళ్లు పూర్తవుతున్న సందర్భంగా కేంద్ర పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ విశాఖపట్నంలో భారీ వేడుకలకు సిద్ధమైంది. డిసెంబర్ 23, 24 తేదీల్లో జరగనున్న ఈ వేడుకలను ఆంధ్రప్రదేశ్ ఉప ముఖ్యమంత్రి మరియు పంచాయతీరాజ్, అటవీ శాఖల మంత్రి కొణిదెల పవన్ కళ్యాణ్ ప్రారంభించనున్నారు.
గిరిజన ప్రాంతాల సర్వతోముఖాభివృద్ధికి కొణిదెల పవన్ కళ్యాణ్ గారు ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకుంటున్నారు. పంచాయతీరాజ్ వ్యవస్థను బలోపేతం చేయడం ద్వారా పల్లెల రూపురేఖలు మారుతాయని ప్రభుత్వం విశ్వసిస్తోంది. ప్రజాప్రతినిధులు మరియు అధికారుల సమన్వయంతో క్షేత్రస్థాయిలో సమస్యల పరిష్కారానికి ఈ మహోత్సవం చక్కని వేదిక కానుంది.
గిరిజన ప్రాంతాల స్వయం పరిపాలన లక్ష్యంగా 1996లో వచ్చిన పెసా చట్టం వార్షికోత్సవాన్ని పురస్కరించుకుని కేంద్ర పంచాయతీరాజ్ మంత్రిత్వ శాఖ ఈ కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తోంది. రెండు రోజుల పాటు నిర్వహించనున్న ఈ ‘పెసా మహోత్సవ్’ ఉత్సవం ద్వారా గిరిజన సంస్కృతిని గౌరవిస్తూనే, వారి రాజ్యాంగబద్ధమైన హక్కులపై అవగాహన కల్పించాలని ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది.
‘పెసా మహోత్సవ్’ ప్రధాన విశేషాలు:
-
పది రాష్ట్రాల భాగస్వామ్యం: ఈ మహోత్సవంలో పెసా చట్టం అమలులో ఉన్న 10 రాష్ట్రాల (ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణ, ఒడిశా, ఛత్తీస్గఢ్, జార్ఖండ్, మధ్యప్రదేశ్, మహారాష్ట్ర, గుజరాత్, రాజస్థాన్ మరియు హిమాచల్ ప్రదేశ్) నుండి ప్రతినిధులు పాల్గొంటారు.
-
ప్రతినిధుల సంఖ్య: వివిధ రాష్ట్రాలకు చెందిన పంచాయతీ ప్రతినిధులు, గిరిజన క్రీడాకారులు, సాంస్కృతిక కళాకారులు మరియు సామాజిక కార్యకర్తలతో కలిపి సుమారు 2,000 మంది ప్రతినిధులు ఈ వేడుకకు హాజరవుతారు.
-
సాంస్కృతిక ప్రదర్శనలు: గిరిజన కళలు, జానపద నృత్యాలు మరియు వారి జీవనశైలిని ప్రతిబింబించే స్టాళ్లను ఈ ఉత్సవంలో ఏర్పాటు చేయనున్నారు.
-
చర్చా వేదికలు: గిరిజన గ్రామసభల బలోపేతం, సహజ వనరులపై వారి హక్కులు మరియు పెసా చట్టం అమలులో ఎదురవుతున్న సవాళ్లపై నిపుణులతో చర్చా కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తారు.
పెసా చట్టం (1996) ప్రాముఖ్యత:
భారత రాజ్యాంగంలోని 9వ భాగానికి అనుగుణంగా, 5వ షెడ్యూల్ ప్రాంతాల్లోని గిరిజన గ్రామాలకు స్వయం ప్రతిపత్తి కల్పించడమే ఈ చట్టం యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశ్యం. గ్రామసభలకు అత్యున్నత అధికారాలు కల్పించడం ద్వారా భూ సేకరణ, మైనర్ మినరల్స్ కేటాయింపు మరియు మద్యపాన నియంత్రణ వంటి అంశాలలో గిరిజనులే నిర్ణయాధికారులుగా ఉంటారు.
ఈ తరహా జాతీయ స్థాయి వేడుకలు గిరిజన సమాజంలో ఆత్మవిశ్వాసాన్ని నింపడమే కాకుండా, వారి హక్కుల పట్ల అవగాహన కల్పిస్తాయి. విశాఖ తీరంలో పది రాష్ట్రాల గిరిజన ప్రతినిధుల కలయిక విభిన్న సంస్కృతుల సమ్మేళనానికి వేదికగా నిలుస్తుంది. స్థానిక స్వపరిపాలనలో గిరిజనులను భాగస్వాములను చేస్తూ అభివృద్ధి ఫలాలను వారికి అందజేయడంలో ‘పెసా మహోత్సవ్’ ఒక మైలురాయిగా నిలుస్తుందని ఆశిస్తున్నారు.
గిరిజన ప్రాంతాల అభివృద్ధికి మరియు వారి సంస్కృతిని కాపాడటానికి ప్రభుత్వం తీసుకుంటున్న చర్యలు ప్రశంసనీయం. ఇటువంటి వేడుకల ద్వారా వివిధ రాష్ట్రాల మధ్య అనుభవాల మార్పిడి జరిగి చట్టం అమలు మరింత మెరుగుపడుతుంది. యువతకు గిరిజన సంప్రదాయాల గొప్పతనాన్ని తెలియజేయడంలో ఈ మహోత్సవం కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.
విశాఖపట్నంలో జరుగుతున్న ఈ మహోత్సవం ద్వారా ఈ చట్టంపై మరింత అవగాహన పెంచాలని ప్రభుత్వం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.








































