భారతదేశ మాజీ ప్రధానమంత్రి, దేశ చరిత్రలో చిరస్మరణీయ నేత డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ గురువారం రాత్రి కన్నుమూశారు. నిశ్శబ్ద నేతగా, దేశ సేవకు అంకితభావంతో పనిచేసిన ఆయన చరిత్ర భారతదేశ లక్షలాది ప్రజల జీవితాలను మార్చింది. ఆయన నాయకత్వం ఎలా భారత్‌ దేశ అభివృద్దికి దోహదం చేసిందో ఓ సారి పరిశీలిస్తే..
ఆర్థిక సంస్కరణల యుగం: 1991
1991లో ఆర్థిక మంత్రిగా పనిచేసిన మన్మోహన్ సింగ్, ఆర్థిక లిబరలైజేషన్ చర్యలను చేపట్టి భారత ఆర్థిక వ్యవస్థను ప్రపంచ మార్కెట్‌కు అనుసంధానం చేశారు. లిబరలైజేషన్, డీరెగ్యులేషన్, ప్రైవేటీకరణ వంటి సంస్కరణలు భారత ఆర్థిక వ్యవస్థను కుదేలైన పరిస్థితి నుంచి బయటపడేసి, దీర్ఘకాలిక అభివృద్ధికి పునాది వేశారు.
దూసుకుపోయిన జీడీపీ
ఆర్థిక మంత్రి ఆ తర్వాత ప్రధానమంత్రిగా మన్మోహన్ సింగ్ నాయకత్వంలో భారత జీడీపీ అద్భుతంగా పెరిగింది. 1991లో $266 బిలియన్లుగా ఉన్న ఆర్థిక వ్యవస్థ, 2009 నాటికి $1.84 ట్రిలియన్లకు చేరింది. ఈ ఆర్థిక పురోగతి భారతదేశాన్ని ప్రపంచ స్థాయిలో ప్రముఖ దేశంగా నిలిపింది, లక్షలాది ప్రజలకు కొత్త అవకాశాలను అందించింది.
తగ్గిన పేదరికం
పేదరికాన్ని తగ్గించడంలో మన్మోహన్ సింగ్ ప్రత్యేక కృషి చేశారు. 1993 నుండి 2005 మధ్య, పేదరిక రేటు 36% నుండి 28%కి తగ్గింది. సుమారు 140 మిలియన్ల మంది పేదరికం నుంచి బయటపడటానికి ఆయన రూపొందించిన సమగ్ర అభివృద్ధి, గ్రామీణ అభివృద్ధి, సామాజిక సంక్షేమ కార్యక్రమాలు దోహదపడ్డాయి.
సాంకేతిక విప్లవానికి నాంది
మన్మోహన్ సింగ్ చేపట్టిన ఆర్థిక సంస్కరణలు భారత ఐటీ విప్లవానికి ప్రేరణగా నిలిచాయి. 1991లో $150 మిలియన్లుగా ఉన్న ఐటీ ఎగుమతులు, 2011 నాటికి $60 బిలియన్లకు పెరిగాయి. ఈ విజయం వల్ల నవీన ఆవిష్కరణలు, ఉపాధి అవకాశాలు, మరియు భారతదేశం గ్లోబల్ ఐటీ కేంద్రంగా ఎదగడం సాధ్యమైంది.
శాశ్వత వారసత్వం
భారత ఆర్థిక పురోగతికి, గ్లోబల్ స్థాయిలో ఉన్నత స్థానానికి దోహదపడిన డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్‌కు దేశ ప్రజలు ఎప్పటికి గౌరవం అందిస్తూనే ఉంటారు. ఆచరణ, వినయం, దేశ అభివృద్ధి కోసం కట్టుబాటుతో ఆయన నాయకత్వం నిలిచింది. ఆయన మరణంతో దేశం ఒక గొప్ప నాయకుడిని కోల్పోయింది, కానీ ఆయన వారసత్వం భావితరాలకు ప్రేరణగా నిలుస్తూనే ఉంటుంది.
ఈ మహానేతకు దేశం కన్నీటి వీడ్కోలు పలుకుతుండగా, ఆయన చేసిన సేవలు మనకు మరింత కలిసిరావాలని కోరుకుందాం. మరింత సుసంపన్నమైన, సమగ్రమైన, గ్లోబల్ స్థాయిలో గుర్తింపు పొందిన భారతదేశం కోసం మనం కృషి చేయాలని ఆయన వారసత్వం ఎల్లప్పటికి ప్రేరణనే నిలుస్తుంది.
